Herhaaldelijk zie ik binnen mijn werk en op het spreekuur sporters en hardlopers in het bijzonder, met een groep van klachten die in veel gevallen zijn terug te leiden tot één en dezelfde oorzaak. Deze klachten variëren van lage rug- , bilspier- , hamstring- en kuit- klachten tot liesklachten. Niet direct een groep van klachten waarvan je in eerste instantie een onderlinge samenhang zult verwachten.

Echter in veel gevallen blijkt dat de bovengenoemde klachten worden veroorzaakt door problemen in het SI-gewricht ( het Sacro-Iliacale gewricht). Dit gewricht wordt gevormd door het heiligbeen of sacrum ( het onderste deel van de wervelkolom) en het darmbeen(het ilium) een deel van het bekken.
Het heiligbeen is een driehoekig botstuk wat met de punt naar om laag wijst en wordt ingeklemd door de linker en rechter bekkenhelft. Hier bovenop rusten de eerste wervels van de wervelkolom die als het ware je rug vormen. Indien we bukken kantelen van boven naar beneden, één voor één de ruggenwervels iets naar voren tot de bewegelijkheid uit de wervelkolom is en vervolgens kantelt het heiligbeen ook enigszins naar voren. Bij dit voorover kantelen moet het heiligbeen zowel links als rechts goed kunnen “scharnieren”, kan dit niet omdat één SI- gewricht vast zit, dan gaat de heleboel wringen met alle nare gevolgen van dien. Hiernaast heeft het SI- gewricht nog een belangrijke functie bij ´t hardlopen namelijk “schokdemping”. Na dit misschien nogal technische en theoretische verhaal, sorry ik kon ff-en niet anders.. kan je, je hopelijk voorstellen dat dit gewricht zeker bij hardlopen goed moet functioneren. In de meest ernstige gevallen veroorzaakt het SI- gewricht voornamelijk lage rug klachten maar het zijn nu juist de wat mildere SI- problemen die, de kort samengevat “vage” klachten veroorzaken. Hieronder volgen een aantal voorbeelden ter verduidelijking.

Voorbeeld 1. Een ervaren hardloopster uit Katwijk, heeft al geruime tijd last van de linker bilspier bij het hardlopen (dit kunnen overigens ook hamstrings zijn), de pijn is dragelijk doch erg vervelend. Een rustige duurloop is over het algemeen geen probleem echter aanzetten bij het intervallen op de baan verergert de klacht, zo ook een eindsprint. ´s-ochtends is hij iets stijf in de onderrug bij ´t opstaan, dit verdwijnt doorgaans snel.

Voorbeeld 2. Een tri-atleet uit Rijnsburg, heeft last van hardnekkige kuitklachten waarbij hij tijdens het lopen het idee krijgt dat elk moment de kramp er in kan schieten. Rekken heeft tot nu toe geen resultaat gehad. Plusminus een maand terug heeft hij zich vertilt echter de klachten in de onderrug zijn uit zichzelf over gegaan.

Voorbeeld 3. Een beginnende hardloper uit Valkenburg, heeft last van kuitklachten beiderzijds dit is ontstaan nadat ze 2 weken terug in de tuin onkruid aan het wieden is geweest.

De klachten uiten zich op het niveau van bil, hamstring, kuit etc. omdat deze evenals het SI-gewricht door dezelfde zenuwen uit de onderrug worden verzorgd. Informatie uit SI- gewricht in de vorm van pijn komt via het zenuwstelsel in de onderrug en gaat daar op de lange duur als een soort stoorzender werken en kan zo de genoemde spieren beïnvloeden waardoor de klachten ontstaan.

Het belangrijkste advies wat ik in geval van bovengenoemde klachten kan geven is, blijf in beweging! Rust alleen is niet voldoende. De symptomen verdwijnen misschien, maar de werkelijke oorzaak blijft. Dus begin je weer met sporten dan zullen de klachten ook weer terug komen én bewegen voorkomt erger. Wandelen, fietsen en zwemmen zijn goede activiteiten maar ook het hardlopen, weliswaar met enige reserve, kan worden voortgezet. Verder zo min mogelijk zitten in ieder geval niet te lang achter elkaar en ook niet in een te diepe of te luie stoel.

Berucht in dit verband zijn lange autoritten… de autostoelen zijn immers “diepe stoelen”.

`s-ochtends voor het opstaan kun je een aantal oefeningen doen bijvoorbeeld in rug lig…:

• met opgetrokken knieën van links naar rechts bewegen (30x),
• gevolgd door afwisselend linker en rechter knie naar de borst brengen met de armen ondersteunen en 2 maal na-veren (10x links/rechts )… ten slotte:
• benen gestrekt waarbij je afwisselend je linker- en rechterbeen tracht langer te maken waarbij de beweging als het ware vanuit je “middel” komt (30x).

In slechts een aantal gevallen zullen de hierboven beschreven adviezen afdoende zijn, maar doorgaans moet er toch hulp gezocht worden bij een fysiotherapeut. Indien je klachten hebt kun je niet goed zelf beoordelen aan welke zijde de SI-problemen zitten. Het is heel goed mogelijk dat je links klachten hebt terwijl het probleem in het rechter SI-gewricht is gelokaliseerd.

Jack Jongejan